Wapenembargo

Het schijnt als goed nieuws te worden ervaren dat de gezamenlijke ministers van buitenlandse zaken van de EU tot een unaniem besluit zijn gekomen: het wapenembargo tegen Syrië is opgeheven. Vooral Frankrijk en Engeland zijn blij, die staan al veel langer te popelen om wapens te leveren.
Maar wiens belang wordt hiermee het beste gediend? Ik vrees toch echt de wapenindustrie in de desbetreffende landen. De suggestie dat Assad het nu zo benauwd krijgt dat hij bereid zou zijn tot onderhandelingen in Genève lijkt mij een gotspe. Rusland en China en Hezbollah staan klaar om hem te helpen, hij heeft helemaal geen tijd voor een retourtje Zwitserland.

De EU faalt hier dus op een hopeloze wijze, maar verschilt daarin niet van Rusland of de VS. Wapenleveranties zouden te verdedigen zijn wanneer er in Syrië sprake was van een eensgezinde oppositie onder centrale leiding. Maar daar is in de verste verten geen sprake van. De sterkste krachten in de Syrische oppositie vormen de aan Al Qaida gelieerde jihadisten en Hezbollah. Die wapens komen bijna per definitie in verkeerde handen en er is niemand die met droge ogen kan beweren zicht te hebben op wie de geleverde wapens gaat hanteren. Kortom, het opheffen van het wapenembargo leidt alleen maar tot een vergroten van het strijdtoneel, het internationaliseren van het conflict en het oplopen van het aantal doden.

Geweld en het individu: oog om oog, tand om tand

In culturen waar het individu ondergeschikt is aan de groep wordt geweld tegen een individu heel anders gewaardeerd dan in culturen waarin de vrijheid van het individu centraal staat. Wanneer zo'n groepscultuur ook nog eens overheerst wordt door een dwangmatig opgelegde én aanvaarde religie versterkt dat de groepsdwang. Wanneer binnen zo'n religie exegese als blasfemie wordt beschouwd, ontstaat er een nauwelijks te doorbreken patroon. En wanneer tenslotte die religie geweld tegen ongelovigen propageert, is er een levensgevaarlijke situatie ontstaan die zich nauwelijks laat temperen. Er is voorlopig dan ook geen eind aan willekeurige terreur in zicht.

Wat schuurt is dat er nergens een vorm van protest valt waar te nemen. Er is geen moslim ter wereld die een sticker op zijn auto plakt met de tekst "Een geloof met een geweer is niet mijn geloof" of "Een in bloed gedrenkt geloof is niet mijn geloof". Er gaan geen moslims de straat op na weer zo'n afschuwelijke aanslag op onschuldige burgers, die alleen maar gerechtvaardigd hoeft te worden met het motto: oog om oog, tand om tand. Een islamitisch individu dat tegen de eigen groep demonstreert wacht een onzeker maar veelal gewelddadig lot. We kunnen hen hun afwezigheid verwijten maar dat zou unfair zijn.

Bovendien mogen we niet voorbijgaan aan de rol die westerse democratieën spelen in oorlogstaferelen elders ter wereld, waar vele duizenden onschuldige burgers om het leven komen door oorlogsgeweld, al dan niet door de VN gesanctioneerd, al dan niet door drones. Kijk naar Syrië waar het oorlogstoneel steeds groter dreigt te worden, waar geopolitieke belangen bepalend zijn voor de sympathieën en antipathieën, waar de jihadisten worden opgeleid die straks bij ons dood en verderf zullen zaaien.

De vooruitgangsgedachte is een volstrekt idiote filosofische hypothese. De natuur is wreed, het is helemaal niet zo gek dat mensen dat ook zijn.

Lake District

Vorig jaar voor het eerst sinds lange tijd (mijn laatste bezoek dateerde van 1978) met onze beste vrienden het Lake District bezocht, een reis die ons, mede vanwege de cottage Stoney Acre nabij Keswick, zo goed beviel dat we tot een reprise besloten. Tussen Liverpool en Blackpool in een hernieuwde kennismaking met een betoverend mooi deel van The Perfid Albion. Voor wie van wandelen, fish & chips en local ales houdt en niet terugschrikt voor scattered showers, is het Lake District een werkelijk schitterend gebied. Nadat we vaststelden dat we ook na twee bezoeken van een week nog lang niet alles gezien en bewandeld hadden, besloten we zonder aarzelen tot een derde bezoek in het voorjaar van 2014. Dan willen we met name the pub walks gaan doen.

Blackpool

Aan het einde van de reis verbleven we een halve dag in Blackpool, een stad die ik niet eerder bezocht. Het werd een wonderlijke ervaring, deze stad die vooral vermaak voor the working class lijkt te bieden. De boulevard doet aan Scheveningen denken. Je kijkt er je ogen uit, een totaal andere wereld dan je gewend bent, zeker wanneer je - zoals wij - net uit het Lake District komt. Hier wordt in the Winter Gardens ongekend serieus aan ballroom dancing gedaan en wat ons opviel was het grote aandeel van Aziatische mannen in deze tak van sport. Een stad waar ik zeker nog eens terug wil keren.

Liverpool

We waren enige dagen in Liverpool, stad van the Beatles, stad aan de Mersey. Natuurlijk the Cavern bezocht en alle andere highlights van deze sympathieke stad. Naar verluidt de enige stad waar een straat aan beide uiteinden een kathedraal heeft staan, Hope Street: de logge maar aan de binnenzijde toch imposante Anglicaanse kathedraal en aan de andere zijde de katholieke kathedraal, gebouwd tussen 1962 en 1967 door Frederick Gibberd, in de volksmond ook wel Paddy's Wigwam genoemd. De Liverpudlians hebben gevoel voor humor. In de loop der tijden zijn vele Ierse katholieken hun land ontvlucht om de terreur van de IRA te ontlopen. Velen van die Ierse katholieken zijn neergestreken in Liverpool en kennelijk vormen zij de belangrijkste doelgroep voor deze katholieke kerk, de grootste in Engeland en tevens de zetel van de aartsbisschop. Heerlijke stad hoor, dat Liverpool en wie een leuk en goedkoop hotel zoekt, kan ik the Liner aanbevelen, waar alleen het ontbijt wat minder is maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door de inpandige bar en de prijs.

En als je er dan toch bent, vergeet dan niet even ten noorden van de stad Crosby Beach te bezoeken waar de beeldhouwer Anthony Gormley honderd beelden van een naakte man (The Iron Men) op het strand heeft geplaatst, waarvan een groot deel tijdens vloed gedeeltelijk in het zeewater komt te staan. Indrukwekkend en prachtig om te zien.

Maar nu de lakmoesproef

Sayam Uddin Nessar was politiek vluchteling uit Afghanistan en  kreeg in ons land een geldige verblijfsvergunning. Maar toen hij twee jaar in Duitsland ging werken veranderden hier de regeltjes en zonder dat hij er erg in had, verliep zijn geldige verblijfstitel. Nu is hij opeens illegaal in Nederland, ofschoon hij het Nederlands vlekkeloos beheerst, een eigen woning heeft en mede-eigenaar van een snookercentrum.
En omdat hij illegaal is, zit hij opgesloten in een detentiecentrum. Hij is aan een honger- en dorststaking begonnen omdat hij ten einde raad is. Nu is hij tegen zijn zin in een ziekenhuis opgenomen en dreigt hij tegen zijn zin vocht toegediend te krijgen.
Dit is Nederland in 2013, waar de gelukkigste bevolking van de wereld schijnt te wonen. Gaan wij het nu echt meemaken dat een buitenlander hier in de cel komt te overlijden omdat wij hem als een crimineel zeggen te moeten behandelen? Dit is dan toch meteen de lakmoesproef voor de belofte van Samsom dat hij het Nederlandse illegalenbeleid humaner wil maken.
Kon het drama rond Dolmatov nog plaatsgrijpen als gevolg van ernstige systeemfouten, bij Nessar is (de legitimiteit van) het systeem zelf aan de orde. Wie gaat hier op tijd ingrijpen? Of moet er straks weer iemand politiek gespaard worden?

De kracht van de rede

Het is Samsom gelukt zijn partij achter zijn standpunt over de strafbaarstelling van illegaliteit te krijgen. Hij hoeft niet terug naar zijn coalitiegenoot om nieuwe onderhandelingen te starten. Hij zal hebben ingeschat dat er in deze kabinetsperiode nog wel het nodige zal moeten worden herbevochten op eerder ingenomen standpunten. Samsom ontpopt zich als een uiterst sterk debater en is er door een met kalmte gebrachte heldere boodschap in geslaagd een pijnlijke maatregel voor zijn achterban aanvaardbaar te maken. Dat dwingt respect af. Ik handhaaf dan ook mijn eerdere voordracht, ook al is de uitkomst van dit debat een andere dan ik verwachtte.

100 woorden

Samsom, politicus van het jaar 2013?

De meest opmerkelijke politicus van het laatste jaar is zonder enige twijfel Diederik Samsom. De manier waarop hij met het thema strafbaarstelling van illegalen omgaat, getuigt van een groot strategisch vermogen. En dat strategisch inzicht combineert hij met een onder alle omstandigheden rustige uitstraling en de kunst om ingewikkelde boodschappen in heldere taal uiteen te zetten.
Natuurlijk heeft de PvdA-achterban gelijk: het strafbaar stellen van illegaliteit hoort niet thuis in sociaaldemocratische politiek. Anderzijds betreft het hier een wettelijke maatregel die nauwelijks iets toevoegt aan de bestaande praktijk. Maar er doen zich momenten voor waar het principe toch redelijk heilig is. Dit is zo'n moment. Illegaliteit strafbaar stellen is symboolpolitiek van de hoogste orde en het heeft niets meer met beschaving te maken om mensen omwille van hun zelfverkozen maar nooit gewilde status (iedereen zou immers vrij moeten kunnen leven in eigen land) te criminaliseren, laat staan dat je mensen om die reden zelfs opsluit!

Samsom wijst er terecht op dat er in het kader van de inkomensafhankelijke zorgpremie al uitruil heeft plaatsgevonden. Maar ook hij zal zich realiseren dat daar sprake was van een veel zwaarder thema met budgettaire consequenties. Daarvan is geen sprake bij het illegalenthema. Bovendien heeft de PvdA staatssecretaris Teeven gesteund en voor een vervelende afgang behoed. Overigens geen schoonheidsprijs hier want wat er met Dolmatov is gebeurd is afschuwelijk en onaanvaardbaar voor een staat die zichzelf als een rechtsstaat beschouwt.

Maar Samsom speelt het slim: door zijn rustige houding en door in alle omstandigheden uitermate correct te blijven, weet hij de onrust binnen de PvdA te kanaliseren en beteugelen. Door hardop te verklaren dat deze kwestie hem om wille van praktische politiek geen kabinetscrisis waard is, geeft hij aan tot hoever de spanning binnen de PvdA-achterban kan oplopen. Tot daar en niet verder.

Inmiddels komen er uit VVD-gelederen al signalen dat men bereid is de PvdA hier tegemoet te komen. En dat is volkomen terecht, dat hoort bij twee partijen die ondanks hun grote onderlinge verschillen toch zijn gaan samenwerken en koste wat het kost fatsoenlijk met elkaar om willen blijven gaan. De weg ligt nu open om de PvdA-achterban tegemoet te komen. Overigens chapeau voor Sander Terphuis (wat een voortreffelijk Nederlands spreekt die man!), zelf ooit een illegaal, die al even rustig blijft als zijn partijleider en er nu toch in lijkt te slagen een prachtige overwinning te behalen. Het doet goed zulke mensen in de politiek gewaar te worden.

We zullen zien waar dit alles toe leidt. Maar als Samsom dit heikele thema tot een goed einde wet te brengen, is hij wat mij betreft nu al de politicus van het jaar 2013. En laten we niet vergeten dat de grootste winst van dit alles tweeledig zou zijn: we bezoedelen onszelf niet door illegalen tot criminelen te bestempelen maar vooral: we voorkomen hiermee dat latere kabinetten dankbaar gebruik zouden willen maken van zo'n wet.

Amerika is ziek

In verband met hun wapenobsessie heb ik Amerikanen hier eerder al stompzinnig genoemd maar nu blijkt dat het veel ernstiger is. Ze hebben er namelijk ook kindergeweren. Nu had ik vroeger als klein jongetje ook een klappertjespistool en speelde ik met mijn kameraadjes cojboj en boef. Maar 'my first rifle' in de VS is geen klappertjespistool. Het is inderdaad een geweer met echte kogels. Kijk maar eens op KeystoneSportingArms.com. In Kentucky heeft nu een vijfjarige jongetje per ongeluk zijn tweejarig zusje doodgeschoten met zijn 'first rifle'.
Als er iets is wat de Amerikaanse samenleving in rep en roer kan brengen is het het aanscherpen van de regelgeving inzake wapenbezit. Maar in een beschaafde samenleving mogen ouders hun kinderen geen wapens met echte munitie geven. En in een beschaafde samenleving mogen er geen wapens voor kinderen vanaf vijf jaar verkocht worden.
Ik geloof werkelijk dat er niets is dat die achterlijke Amerikanen ervan kan overtuigen dat ze op de verkeerde weg zijn. In mijn ogen verdien je dan niet langer het predikaat 'beschaafd'. Dit zijn symptomen van ernstige ziekte.

Obwohl wir Deutsche sind...

Ja hoor, het is weer zover, 4 mei nadert en prompt raken we verzeild in allerlei merendeels onzinnige discussies over de Nationale Herdenking. Gisteravond bij P+W waren Adriaan van Dis en Tommy Wieringa op bezoek en zij maakten het wel heel erg bont, met name tegenover de burgemeester van Bronckhorst en Vorden. Van Dis en Wieringa waren van mening dat de herdenking op 4 mei zich diende te beperken tot de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Wieringa, even minzaam als hautain glimlachend, kwam niet verder dan "als je alles gaat herdenken kun je net zo goed niks herdenken"; alsof iemand had beweerd dat je op 4 mei alles moet herdenken. Wieringa ging nog verder en beweerde dat hij élke dag aan de Tweede Wereldoorlog dacht en dat hij élke dag aan de holocaust dacht. Ik houd het maar op dichterlijke vrijheid ofschoon hij zijn uitspraken zodanig beklemtoonde dat je er alleen maar uit af kon lezen dat hij het serieus meende. Ik geloof Wieringa niet en mocht het wel zo zijn, dan zou ik hem beklagen. Van Dis had een soortgelijk verhaal en meende dat je al die andere oorlogen maar op andere dagen van het jaar moest herdenken en om zijn punt kracht bij te zetten begon hij over de Apartheid in Zuid Afrika; hij kon niet beter zijn eigen ongelijk aantonen dan door hiermee aan te komen zetten.

De burgemeester had niet het sterkst denkbare betoog en sprak van een handreiking naar de toekomst. Wat is dan die handreiking, wilde Wieringa weten en de burgemeester herhaalde zijn soundbite.

Maar mijn antwoord aan deze beide, in hun non-verbale gedrag uiterst arrogante scribenten zou als volgt geluid hebben: 4 mei is Nationale Herdenkingsdag, die is voor ons allemaal en ik heb geen comité of van Dis of Wieringa of Loonstein nodig om mij te laten voorschrijven wat ik op die dag wel en niet mag herdenken. De consequentie van de opstelling van van Dis en Wieringa is dat we de Duitsers tot in lengte van dagen (lees: totdat de joodse gemeenschap bereid is tot verzoening) als de schurken blijven zien en onszelf als het eeuwig treurende slachtoffer.
Dit lijkt u een boude bewering? Luister dan eens naar de volgende anekdote. Enkele weken geleden verbleven wij een lang weekend in Gera, in de voormalige DDR. Een jonge serveerster vroeg ons in de Gaststube waar zij bediende, waar wij vandaan kwamen. Aus Holland, antwoordden wij. Ha, dat had ze al vermoed en ze vertelde dat ze een jaar geleden nog in Holland was, in Heino om precies te zijn. En ze had zich daar verheugd over hoe vriendelijk ze ontvangen was - en nu komt het: "obwohl wir Deutsche sind" eindigde ze haar zin.

Ik schaamde me een Nederlander te zijn. Een nog geen twintigjarige serveerster verontschuldigt zich voor het feit dat zij een Duitse is en kennelijk geven Nederlanders haar het gevoel dat ze haar haar Duits zijn wel willen vergeven. Deze jonge Duitse is in mijn ogen meer slachtoffer van de Tweede Wereldoorlog dan al die mensen - van Dis en Wieringa incluis - die hier een boel kabaal maken over historisch besef, leedroof en meer van dat al. Obwohl wir Deutsche sind... ik zal dat zinnetje nooit meer vergeten.